Dit deel wordt later geschreven sinds recentere onderdelen en prijzen een betere idee geven. Al word benadrukt dat het enkel om voorbeelden en leidraden gaat. Verder is in de gids voor het bouwen het nuttiger om goed belichte en professionele foto's te maken met nieuwe onderdelen. Hopelijk kan ik iets doen in samenwerking met Alternate. Dus in plaats van iets onvoldoende te schrijven laat ik dit voorlopig open tot dit is besproken met een uitgever.
Dus je ziet het wel zitten om je rig persoonlijk samen te stellen, en een systeempje te bouwen dat helemaal de jouwe is. Ik heb goed nieuws voor je. Met een beetje geduld, een kleine inspanning en wat moed, wacht je als nieuwkomer een nieuwe wereld. Zozeer als ik wil zeggen dat je een perfectie technocratie (als dat al utopisch kan zijn) binnenstapt, spelen voorkeuren hier wel nog altijd een rol.
Ook moet ik nogmaals eraan herinneren en waarschuwen dat de timing van dit werk gebaseerd is op het jaar waarin Half-Life uitkwam. De hardware markt is lange tijd erg duur, en beschikbaarheid is problematisch. Aan de ene kant is dit een probleem, aan de andere kant is er niet zo ontzettend veel vooruitgang geweest sinds 2018. Tot ongeveer 2025 gaan computer vooruitgaan zoals gewoonlijk. Wat daarna komt is wat minder zeker. Normaal is het advies om je proberen niet te hard aan te trekken wat er aankomt in de toekomst. Ik heb zelf ondervonden hoe vervelend een paperlaunch is. Als men een datum geeft kan het nog weken erna duren eerdat je een onderdeel te pakken krijgt. Voordat je het weet zit je dus al bijna een jaar verder. We hebben zoveel problemen met voorraad gezien, dat het advies is om gewoon, zolang de prijs juist is, te gaan met het hier en nu. Je tijd en geduld is meer waard dan je denkt! Je kan maandenlang plezier hebben terwijl je anders zit te wachten. Wacht dus niet op DDR5 geheugen of 2nm computerchips. Als het er nog niet is, kan het ook perfect zonder. Zeker omdat het verschil tussen de hoogste settings en gewone of ietswat hoge settings mininmaal is.
De voorbeelden geven een idee van hoe over het algemeen onderdelen gekozen worden. Linux ondersteuning is volgens mij van groot belang, maar ik zal ook alternatieve grafische kaarten in dezelfde prijsklasse aangeven voor wie daar helemaal niet in geïnteresseerd is.
Rule number 1: Don’t skimp on PSU
Bespaar in godsnaam NIET op je voeding (PSU). Dit is niet enkel omdat het de andere onderdelen kan beschadigen. Er zijn voedingen die onopzettelijk zijn ontploft, of in vlammen zijn gegaan. Het moet gewoon werken ja, en de kans dat dit je overkomt is minimaal. Het echt uiterst zeldzaam. Maar koop een power supply met van een erkend merk, en overweeg een modulaire (alle kabels appart aansluiten), of minsens een semi-modulaire (noodzakelijke kabels zoals moederbord en CPU hangen vast) voeding om geprul met kabels te mijden.
Rule number 2: Don’t get robbed
Je kan tweedehands erg interessante deals vinden, en goedkope systemen bouwen die veel gedaan krijgen voor hun prijs. Maar het is niet zonder risico. Je hebt wettelijk twee jaar garantie in de EU, waardeer het. Deze regel houd natuurlijk geen rekening met zeldzame en waardevolle hardware van de jaren 80 of ouder.
Rule number 3: Don’t force yourself too much
Ik ga er van uit dat iedereen wel iemand kent die wat van computers afweet. Of die er al zelf een heeft gebouwd. Durf zeker advies of hulp te vragen. Iedereen is goed in andere dingen, en er is niets mis met elkander te helpen. Ik vervang de banden van mijn auto niet, vervang de olie niet, of doe niets onder de kap, en dat duurt even lang voor een ander om te doen als dat ik een PC bouw. Het is allebei makkelijk als je weet wat je doet. Als je dat absurd vindt of niet kan, beloon hun dan voor hun tijd. Het moet niet veel zijn. Een computerwinkel vraagt vaak een grote meerwaarde voor hun Windows licentie en winstmarge. De computerwinkel is er nog steeds om je te helpen natuurlijk (en een antivirus abonnement aan te smeren). De marges op de onderdelen zelf zijn niet zoals bij schoenen ofzo.
Rule number 4: Don’t buy pre-build desktops
Pre-builds uit mediazaken of hypermarkten zijn doorgaans [REDACTED]. Zelfs als de specificaties eerder goed zijn, men bespaard op de rest. Ik heb al geweigerd om een Medion laptop te herstellen, en ik voel me daar niet slecht voor. Hij wist wat hij had gedaan...
Rule number 5: Don’t start small
Te kleiner de computer, hoe ontzettend veel moeilijker het word om er in te doen wat je wil. Exponentieel moeilijker. Als je echt een uiterst compact systeem wil gaat niemand je tegenhouden. Maar je bent gewaarschuwd.
Rule number 6: Don’t be a greedy [REDACTED]
Als je het geld hebt om een computer van 1500 euro te kopen, heb je ook het geld voor al je software en games.
Rule number 7: Don't buy pointless extensions
Als je een desktop systeem bouwt ga je waarschijnlijk een vaste plaats hebben waar je, als alles goed is toegang hebt tot een ethernet kabel. Draadloos is best iets dat je mijd, maar indien dat echt niet gaat kost een Wifi-kaart niet al te veel. Hetzelfde geld voor geluidskaarten en opname-kaarten. Je zal hopelijk wel weten wanneer je deze echt nodig hebt. Maar de geluidschips van moederborden zijn zo goed geworden, dat geluidskaarten nagenoeg zinloos zijn geworden voor zowat iedereen. En een DAC is bovendien beter omdat er minder electromagnetische storing is. Dankzij veel beter streaming software en krachtige multicore processoren is speciale hardware voor streaming of opname ook niet nodig om te beginnen.
Velen willen een systeem dat er geweldig uitziet, en vinden RGB mooi. Anderen willen een systeem dat makkelijk is om mee te nemen, of misschien iets dat fluisterstil is. Mijn advies zou zijn om niet te veel van de looks aan te trekken, maar dat zou met mijn verleden heel erg hypocriet zijn. Je eerste rig bouwen is echter al spannend genoeg zonder te hoge verwachtigingen. Wat je in de eerste plaats probeert te bouwen is een werkpaardje dat aan je verwachtgingen voldoet en binnen het budget ligt.
Als je een stil systeem wil:
- kan je gebruik maken van een zwakkere passief-gekoelde grafische kaart of enkel een APU.
- Er zijn erg stille CPU-koelers van Noctua en BeQuiet. Ze hebben ook casefans die stil zijn.
- Er zijn ook passieve voedingen, en kasten gemaakt met geluidsdemping als prioriteit
- Er zijn ook kasten die gemaakt zijn om alles helemaal passief te koelen. Maar dit zijn echt speciaal producten.
Maar om terug te komen op PC gaming. Volledige stilte is niet zo belangrijk sinds je voornamelijk een headset of koptelefoon gaat ophebben. Wat geluid van de kast zou dus niet mogen storen.
In deze voorbeelden gaan we het volgende veronderstellen:
- de enige kaart die toegevoegd word, is de grafische kaart. Geen videocapture of wifi-kaart wordt toegevoegd
- er wordt met AMD onderdelen gewerkt zodat je ook op Linux kan gamen
- je geen hackintosh (MacOS op een PC) wil bouwen
- een compacter systeem wil zodat je het makkelijk kan verplaatsen, en op je tafel zetten, bij LAN-parties etc..
- je geen DVD of Blu-ray speler/brander wil
Doel is 1080p (FullHD) resolutie op minstens 60 FPS, en met AA aan, maar op laag. Je kan meerdere settings op "high" zetten, maar mischien niet allemaal. De hoogste settings (ultra, of very high) zijn voor als je er FPS ruimte voor hebt. Esports games draaien bovendien heel erg goed zonder probleem. De prijs voor een budget gaming systeem was ongeveer 500 tot 550 euro. Meer geld over voor een mooie backlog te maken tijdens de summer of winter sales! Je opslag gaat wel eerder beperkt zijn. Overweeg tweedehands HDDs erbij te proppen voor je mediacollecties en backups.
INSERT TABEL MET ONDERDELEN EN PRIJS ALS VOORBEELD
De bedoeling van de mid-range systeem is om proberen te redelijk futureproof te zijn. Maar niet zoveel geld erin te steken dat de ‘law of diminishing returns’ zijn lelijke hoofd keert. Vanaf een bepaald moment krijg je nu eenmaal geen extra prestaties die je in de meeste situaties kan rechtvaardigen voor het extra geld dat je er in steekt. Dit is in principe het tegenovergestelde van budget gaming, waarbij het doel is om zo goedkoop mogelijk zonder dat het zinloos slecht presteert. Over het algemeen was het prijsbereik van ongeveer 700 tot 1000 euro. Gaming op 1440p kan goed gaan op deze systemen. Maar het lijkt voorlopig wachten te zijn tot 4K gaming in dit budget valt.
INSERT TABEL MET ONDERDELEN EN PRIJS ALS VOORBEELD
Hier gaan we wat overdrijven (maar proberen redelijk te blijven) in onze aankopen. Watercooling voor CPUs was een must, maar er zijn nu high-end aircoolers die even goed presteren als AIO-watercoolers. Minder rommel, minder risico, makkelijker te installeren zolang je maakt dat je er de ruimte voor hebt. Dure nVidia kaarten werden erg interessant voor ondermeer 4K gaming, en zelfs om te dienen las workstation. Het prijsbereik dat ik van uitga was altijd ongeveer 1200 tot 1500 euro geweest. Sommige high-end onderdelen zijn veeeeeel duurder geworden. En dan hebben we het nog niet eens over de tekorten met vraag en aanbod die de prijs nog hoger schopte. Gelukkig is de prijs gedrukt doordat 'custom waterloops' minder interessant zijn voor wie enkel geïnteresseerd is in de prijs en de prestaties. Let’s start!
INSERT TABEL MET ONDERDELEN EN PRIJS ALS VOORBEELD
- Gebruik schroevendraaiers met een magnetische kop. Het magnetisme is te zwak om onderdelen te beschadigen maar het helpt met geen schroefjes overal te verliezen.
- Zorg dat je enkele potjes hebt om je schroeven in te kappen zodat je ze niet kwijt raakt. Laat ze niet los op tafel liggen.
- Zipties zijn geweldig om te helpen met cabelmanagement. Zorg gewoon dat je genoeg speling hebt zodat je later, indien nodig, met de schaar ertussen kan.
- Neem geen ontzettend nauwe kast als je nieuw bent in het bouwen van PCs. Zelfs voor de meest ervaren mensen zijn ze een absolute [REDACTED] om mee te werken.
- Let op dat je je niet snijd aan de binnenkant van de kast of aan de I/O-plaat van het moederbord.
- Let op voor statische electiriceit. Geen sokken op tapijt!
- Niet teveel kracht gebruiken, en schroeven niet TE vast draaien. Vast is vast, en de contacten en pinnen zijn gevoelig. Soms moet je een beetje duwen. Maar wees natuurlijk voorzichtig.
- Er is niets mis met handleidingen gebruiken. Een echte intellectueel vindt documentatie cool!