Deus Ex

The thinking man's shooter

Het eerste dat aangeduid moet worden met de allereerste Deus Ex is de release date. 26 juni 2000. Dit is belangrijk omdat Deus Ex bekend is voor het grote aantal nauwkeurige (inhoud, niet details) voorspellingen. Dit is zozeer het geval dat het compleet in de ‘dit is niet meer lollig’ categorie valt. De meeste zijn te jong om te herinneren hoe de wereld voor de 11 september aanslagen was. Maar het spel toont al snel een dystopisch beeld van hoe deze wereld halverwege deze eeuw zou kunnen zijn.

Het andere waar het bekend voor is, is dat het vol met verwijzingen naar ‘conspiracy theories’. Het gebruikt deze om het verhaal samenhang te geven, en veel van de ontwikkelingen uit te leggen. Het bekendste voorbeeld is dat omwille van technische redenen, de Twin Towers van New York niet te zien zijn. Dit was echter de ene voorspelling die niet bewust was. Maar wel eentje die slechts een jaar later uitkwam. Je begint meteen met je eerste missie op het eiland waar de ‘statue of liberty’ staat. Waar je werkt als een ‘enforcer’ voor UNATCO, een toekomstig gewapend interventie-eenheid van de VN. Terroristen hebben het standbeeld bezet. Een leuk feitje dat je al snel krijgt is dat het basis van UNATCO op datzelfde kleine eilandje is. Jouw missie begint om een of andere reden niet vanuit het basis. Maar je mag wel solo het eiland ‘opruimen’.

Hiermee hebben we, buiten enkele samenzweringen, meteen het meest onzinnige achterwege. Area 51 is immers geheel in de wereld van fictie. Nog voorbeelden van namedropping zijn de Rothschilds, Rockefellers, Illuminati, Men in Black, en andere onzin die al decennia of langer in Amerika rondging. Het spel zit er vol van. Je kan waarschijnlijk best na al de andere dingen die toch raak zijn eventjes langsgaan op Rationalwiki en Snopes. En dan even een wandeling maken om je gezond verstand terug te vinden. Gooi genoeg waarheid in iets en zelfs de grootste onzin gaat mogelijk beginnen te lijken. Enfin. Uiteindelijk neem je de leider van de terroristische operatie in hechtenis. Maar niet voordat het spel al begint met de akelige voorspellingen. Maar ik ga niet alles verklappen door een hele essay te schrijven. Daar zijn er al genoeg van. Het is ook fijn dat er genoeg goede quotes en verstandige inzichten zijn van andere characters. Waarvan vele een andere perspectief en mening hebben, waardoor de game niet aanvoelt als een lectuur door een obscuur Youtube kanaal.

Het spel zelf is iets dat we helaas bijna nooit meer gaan zien. De gameplay komt over als verouderd, maar is eigenlijk geweldig eens je er een beetje aan went. Het is een spel dat enkel op PC kan werken, en het maakt daar ten volle gebruik van. De levels zijn goed ontworpen, je benaderd dingen werkelijk zoals je zelf wil, met vrijheid die vandaag beloofd wordt, maar bijlange niet in dezelfde mate wordt geleverd. De levels (na de eerste) zijn een genot om te verkennen, het inventory systeem is eenvoudig en effectief.

Iets wat zelfs destijds duidelijk onzinnig moet zijn geweest bij het testen zijn de problemen met de skills. Veel van de skills zijn een verspilling om in te investeren ongeacht je speelstijl. Laat staan als je reeds weet wat je later kan. Dit en hoe traag je skillpoints krijgt, doen ze een beetje inconsequent overkomen. Als ik trouwens speelstijl zeg. Dan is het ook echt speelstijl dat ik ermee bedoel. Het gaat om methode, niet een of andere klasse die je kiest in een menu. Je krijgt skillpoints voor volbrachte taken, ongeacht hoe je te werk gaat. Je planning in skills, inventory en beslissingen zorgen voor een ervaring.. NEE, een verwezenlijking, die indrukwekkend was voor het jaar 2000. En helaas nog steeds vandaag de dag.

Er zijn pogingen om het spel te patchen en verbeteren sinds de release. Ik raad aan om het spel op GOG te kopen, waar je de Revision mod gratis als “DLC” kan toevoegen. En waarbij je minder kans hebt dat het spel dat al erg donker is, onspeelbaar wordt. Een andere populaire optie is de GMDX overhaul mod. Beiden zijn prima opties.